FİLİSTİN VE SAVAŞ

Yazıya başlamadan önce savaşın her türlüsünü kınıyorum diyerek başlamak istiyorum.

Ortadoğu'da Hamas'ın İsrail'e saldırılarıyla başlayan çatışma, Türkiye'de çok farklı kesimlerden, farklı tepkilere neden oldu.

Türkiye'nin muhafazakârları ile solcuları, belki de çok uzun bir süreden sonra ilk kez aynı noktada buluştular. Siyasi kanadın en sağında yer alan, kendini "muhafazakâr" olarak ifade eden partiler de, en soldakiler de, çatışmalara İsrail'in Filistin halkına yönelik yıllardır süren tecrit, ötekileştirme, hatta ırkçı politikaları üzerinden yaklaştılar. Elbette bu yaklaşımda haklılık payı büyük. Ancak Ortadoğu'da hiçbir şeyin olmadığı gibi, İsrail-Filistin meselesinin de "siyah-beyaz" gibi yorumlanması mümkün değil.

Gazze'deki direniş, Türkiye'deki sol kesimin 1970'li yıllardan hatırladığı, laik ve Filistin milliyetçisi el Fetih çizgisinden çok uzaklaşıp, "Hamas" özelinde dünyaya "ümmet" üzerinden bakan aşırı dinci bir yapıya evrildi. Özellikle Gazze'de kendisini sol çizgide gören, laik örgütlenmeler küçüldü, marjinal hale geldi.

Savaşın genişleme olasılığına ilişkin en net işaret İran'dan geldi. İsrail'i doğrudan "muhattap almayan" İran, BM aracılığıyla "muhtıra" verdi; Gazze'deki sivilleri de kapsayan operasyonlara son verilmesini isteyen İran, aksi halde ya "doğrudan", ya da "dolaylı olarak" müdahale edeceğini bildirdi. "Dolaylı müdahaleden" kasıt, Yemen'de Husi'ler, Lübnan'da Hizbullah, Irak'ta Haşd-i Şabi ile Suriye'deki İran yanlısı milisler. İsrail'i çevreleyen "Şii halkası".             

İran'ın bu uyarısı İsrail'e yönelik olsa da, içinde bölgedeki Arap ülkelerine de "dolaylı bir tehdit" var. Suudi Arabistan'dan, Birleşik Arap Emirlikleri'ne kadar pek çok ülkede bastırılmış Şii azınlıklar yaşıyor. Bunların hareketlenmesi, tüm Arap coğrafyasında istikrarın bozulması demek. Nitekim Araplar daha Tahran resmen uyarmadan olabilecekleri gördüler ki, Suudi Arabistan İsrail'e olan normalleşme sürecini dondurdu bile.